Bos sleutel: welke bomen tref je in het bos? Bomen herkennen op deze bomen site, recognizing Dutch trees

Boom soorten die in het bos voorkomen.

De zoeksleutels op deze site moeten onderscheid maken tussen heel veel soorten: in mei 2004 82 soorten. In de loop der tijd zal dit steeds meer worden.

De meeste soorten echter komen maar heel weinig voor: veel soorten zijn eigenlijk rariteiten die in tuinen voorkomen, in parken en langs wegen en in plantsoenen. Dit komt omdat de professionele ontwerpers van de openbare ruimte graag hun best doen en allerlei varieteiten en buitenlandse soorten planten. Zo ook de Nederlander met zijn eigen tuin.
Daar is niks mis mee, maar het maakt een determinatie wel moeilijk. Daarom op deze pagina een overzicht van de loofboom soorten die je in Nederland vaak in het bos en in het veld tegenkomt.

Grote bomen die het vaakst in de bos voorkomen: de top-laag.

De nummer een, tot en met vier van de grote bomen zijn de Berken,
Ruwe berk (en Zachte berk ), de Zomer eik en de Beuk . Ook de Amerikaanse eik zie je vaak.

De Berken herken je aan hun witte bast. De zomereik is de meest voorkomende boom en heeft een ruwe bast, gelobde bladeren en eikels aan een lange steel. De Beuk kan gigantisch groot worden, houdt dan toch een gladde bast en heeft niet heel grote gladde bladeren zonder lobben of gezaagde randen (wordt vaak verward met de haagbeuk wiens bladeren wel gezaagde randen hebben). De amerikaanse eik heeft een vrij gladde bast met licht-gekleurde groeven die van boven naar beneden over de bast lopen, en ook wat ringen om de bast. De bladeren zijn gelobd, maar met spitse punten. De berken worden niet heel groote, maar de eiken en de beuk kunnen heel erg groot worden.

Iets minder voorkomend, maar toch niet bepaald zeldzaam zijn de
Zoete kers en de Gewone esdoorn, Noorse esdoorn en ook de Spaanse aak komen veel voor.

De laatste drie zijn alledrie esdoorns.

De zoete kers herken je aan zijn bast met typische gladde stukken erin. Hij heeft langwerpige gekartelde bladeren. Het heeft meestal een vrij smalle kroon. De Esdoorns hebben opvallende gelobde bladeren. De gewone en Noorse Esdoorns hebben hele grote bladeren. De spaanse aak heeft veel kleinere bladeren. Deze laatse wordt ook vaak in heggen gebruikt en is toch wel minder verspreid. Al deze esdoorns hebben een vrij gladde bast als ze jonger zijn, en een heel fijn gegroefde bast als ze groter worden.

Soorten die nog iets minder voorkomen, maar nog wel vaak zijn de

Gewone es en de Zwarte els.

De zwarte els is vrij klein en staat meestal bij water. Hij heeft typische plompe bladeren met een stompe punt, en meestal ook Elzen-proppen (en katjes in het voorjaar) aan de boom. Vaak meer-stammig. De bast is glad als hij klein is maar zwartig als hij gorter is. De Es komt niet heel vaak voor in het bos, maar wel eens. Je ziet deze boom vaak langs wegen in in parken. Hij heeft een samengesteld blad, en een vrij gladde bast: ook als hij groot is. Nirt zo glad als de beuk. Hij heeft in het najaar vaak trossen met vleugel-vruchtjes (niet te verwarren met de Esdoorns die ook vleugeltjes hebben).

Bomen die je af en toe ziet zijn de
Witte acacia en de Ratel populier en de Haagbeuk.

De Witte of pseudo- acacia is makkelijk te herkennen aan zijn characteristieke zeer grove bast gecombineerd met samengestelde bladeren, waarvan de blaadjes vrij rond zijn. Hij heeft ook doorns op de takken en kleine platte bonen als vruchten. De ratelpopulier is een meestal vrij smal gekroonde boom, met een grijs-witte bast en heel mooi uniform gelobde bladeren. Je ziet hem hier en daar. De Haagbeuk komt eigenlijk best vaak voor, maar hij valt niet op. Je ziet hem snel aan voor beuk: hij heeft dezelfde soort bast en bladeren. Als je goed kijkt zie je echter dat zijn bast vaak "bundels spieren" lijkt te hebben (in het Engels heet hij dan ook muscle-wood) en zijn bladeren zijn gezaagd. Hij wordt ook vaak in heggen gebruikt, evenals de beuk trouwens.

Een enkele keer zie je een
Tamme kastanje of een Witte paardenkastanje.

Het gaat dan vaak toch om aanplanting langs een weg of pad in het bos. De tamme kastanje heeft langwerpige bladeren met grove tanden, net als de zoete kers. Zijn schors is fijn gegroefd en heel grijs. De paardenkastanje heeft grove grote samengestelde bladeren.

Hoewel deze site voorlopig alleen loofbomen doet, omdat dennen toch een vak apart is, meld ik toch even twee veel-voorkomende soorten. De Grove den en de Europese (of Japanse) larix.

Nederland staat vol met de grove den, meer naalden bijeen op de tak en kleine denneappels. De larix komt veel minder voor, maar toch nog wel veel. Zijn naalden, die in bosjes bij elkaar staan, vallen uit in de winter en zijn in de herfst heel erg mooi geel. Ttot slot komt de fijnspar ook voor: onze kerstboom.

De ondergroei

Het aantal soorten struiken dat je in Nederland ziet is heel erg groot. Zelfs die in het bos voorkomen. Ik beperk me daarom tot de struiken die zop fors worden dat ze bijma bomen lijken. Enkele zijn wel kleine bomen.

Zeer veelvoorkomend zijn de Hazelaar, de Lijsterbes de Meidoorns en de Vlier.

De hazelaar heeft grote hart-vormige gezaagde bladeren en hij komt verbazend vaak voor. Hij kan uitgroeien tot enkele meters hoog en is altijd meer-stammig. De lijsterbes groeit werkelijk overal en wordt duidelijk door vogels verspreid. De Meidoorns (een-stijlige en tweestijlige) zie je ook erg vaak, hoewel vaak geplant. Ze hebben kleine bladeren met een typische vorm. De vleirbes kent iedereen wel van zijn schermen bloemen en zwarte bessen waar je jam van kunt maken. Hij heeft samengestelde bladeren en een grove schors.

Twee struiken / bomen met trossen witte bleoemen in het voorjaar zijn de Amerikaanse_vogelkers en de Vogelkers.

Allebei meestal vrij kleine boompjes met ongekartelde ei-vormige bladeren. De bladeren van de vogelkers glimmen en zijn wat leer-achtig. Bij het kneuzen van een tak stinkt hij ook nogal. De vogelkers heeft geen glimmende bladeren, met nerven aan de rand die heel typisch door elkaar geweven lopen. In het voorjaar worden vogelkersen vaak geheel door rupsen kaal gevreten.

Aangeplant maar toch vaak aanwezig is de Rododendron, met leer-achtige bladeren. Ook nog wel eens zie je de Meelbes met vrij grote gekartelde viltige bladeren. De onder- en bovenkant van de bladeren reflecteert licht.

Bomen die je meer in beplanting ziet, maar wel eens in het bos.

Grauwe abeel | Witte abeel | Canada populier | Schietwilg.

Bomengids.nl

Boom soorten die in het bos voorkomen.

Grote bomen die het vaakst in de bos voorkomen: de top-laag.

De ondergroei

Bomen die je meer in beplanting ziet, maar wel eens in het bos.